Waarom is slapen zo belangrijk?

Hier lees je de belangrijkste feiten over slaap, en waarom slapen bijdraagt aan goede gezondheid.

Wij slapen ongeveer een derde van ons leven. Mensen slapen al vanaf dat zij nog een ongeboren baby zijn, en slaap blijft (gewoonlijk) een dagelijks onderdeel van de rest van ons leven. Maar waarom moeten wij eigenlijk slapen? En wat gebeurt er als wij niet voldoende slapen, wat voor effecten heeft slaaptekort dan op onze lichamelijke en mentale gezondheid? Hier wordt uitgelegd wat slaap precies is en waarom het belangrijk is voor de gezondheid om een goede nachtrust te krijgen.

Waarom slapen we eigenlijk?

effecten van slaap op gezondheid

Iedereen beweert dat slapen belangrijk is, maar niemand weet precies waarom mensen moeten slapen. Wat er precies gebeurt tijdens de slaap is nog onbekend, en men weet nog niet waarom de natuur ons heeft geprogrammeerd om te moeten slapen. Wel weten onderzoekers steeds meer over de functies van slaap, en dat ons lichaam zich tijdens de slaap op allerlei manieren herstelt.

Wat is slaap precies?

In de normale situatie doen wij aan het einde van de dag allemaal hetzelfde ritueel: wij gaan naar bed en vallen in slaap om de volgende ochtend weer verder te kunnen. Maar was is dit ritueel dat wij als ‘slaap’ kennen nou eigenlijk? De meest simpele beschrijving van slaap is: een periode van rust waarin het lichaam is ontspannen en ons bewustzijn is gedaald. Maar onderzoek laat zien dat slaap niet alleen uit rust bestaat! Tijdens het slapen doorlopen wij namelijk verschillende fasen die elk anders zijn van elkaar. Iedere fase van slaap gebeurt altijd in een bepaalde volgorde.

Wat zijn deze fasen van slaap?

De 4 fases van slaap illustratie

Deze fasen van slaap noemen wij samen de slaapcyclus. Deze cyclus bestaat uit 5 fasen. De eerste fase wordt ook wel de doezelfase genoemd. Hier gaan wij van wakkere naar slaperige toestand en bereiden wij ons voor om in slaap te vallen. Dit gebeurt doordat het lichaam zich ontspant. 

Tijdens fase 2, de lichte slaap, ben je pas echt in slaap gevallen, maar kan je wel nog makkelijk wakker worden van bijvoorbeeld geluiden in de omgeving. 

De volgende fasen, fase 3 en 4, zijn de diepe slaap. Hier ontspant het lichaam zich nog meer en wordt de ademhaling dieper en regelmatiger. De diepe slaap is de belangrijkste slaapfase, omdat je hersenen en je lichaam zich pas tijdens deze fase kunnen herstellen. 

Tot slot hebben wij de laatste fase, de REM-fase (Rapid Eye Movement). Dit heet zo omdat onze ogen tijdens deze slaapfase snelle en korte bewegingen doen. Tijdens deze fase komen dromen voor, en is de activiteit in de hersenen evenveel als wanneer wij wakker zijn! Deze laatste fase komt wanneer het lichaam voldoende is hersteld en de slaap lichter begint te worden. Je lichaam maakt zich klaar om wakker te worden. 

Wat gebeurt er terwijl wij slapen?

Wanneer wij slapen verwerken onze hersenen de informatie die wij overdag hebben opgeslagen. Dit is een soort reorganisatie van alle informatie. Hierdoor worden onder andere onze herinneringen gevormd, doordat kleine beetjes informatie van onze kortetermijngeheugen worden opgeslagen in de hersenen om onze langetermijngeheugen te vormen. Dit is voor alle leeftijden hetzelfde, zowel jongeren als ouderen hebben slaap nodig. 

Wel verschilt hoeveel slaap nodig is per leeftijdsgroep. Volwassenen hebben ongeveer 7-9 uren slaap nodig, terwijl dit voor een kindje van 1 jaar ongeveer 11 tot 14 uren is. Schoolgaande kinderen hebben tussen 9-11 uren nodig, en voor pubers is dit 8-10 uren. Jongeren en kinderen hebben dus meer slaap nodig, dit is omdat hun hersenen nog ontwikkelen en dus meer moeten werken!

Wat zijn de effecten van slaap op de gezondheid?

Slaap is dus nodig om te herstellen. Wanneer wij te weinig slapen krijgen wij dus niet de kans om ons volledig te herstellen. Dit heeft invloed op je concentratie en op je gezondheid. Daarom heeft slecht slapen een grote invloed op onze prestaties op het werk of op school. Onderzoek laat ook zien dat vermoeidheid een grote rol speelt bij veel verkeersongelukken.  

Verdere effecten van slaaptekort op je lichamelijke gezondheid zijn een grotere kans op overgewicht, hart- en vaatziektes, diabetes (suikerziekte), en toegenomen hongergevoelens. Dit komt omdat mensen die te weinig slapen meer honger-stimulerende hormonen maken, en juist minder honger-remmende hormonen, waardoor zij overdag meer gaan eten.  

Slapen is daarbij dus niet alleen belangrijk voor een gezond lichaam, slaap speelt namelijk ook een belangrijke rol bij de mentale gezondheid. De negatieve effecten van slaaptekort op je mentale gezondheid kunnen zijn dat je prikkelbaar bent overdag, dat je je somber voelt en dat je weinig fut hebt om dingen te ondernemen. Te weinig slaap geeft risico op de ziekte van Alzheimer, concentratieproblemen en depressie. Omdat je herinneringen tijdens de slaap worden georganiseerd, is het moeilijker om nieuwe dingen te onthouden wanneer je niet genoeg slaapt. Dit verklaart waarom je dan minder goed presteert op het werk of op school. Het is daarom voor jong en oud belangrijk om voldoende te slapen. 

Slapen draagt positief bij aan ons leven

slapen draagt positief bij

Mensen die langer slapen hebben een veel beter prestatievermogen. Onderzoek laat blijken dat artsen die voldoende slaap krijgen minder fouten maken, dat sporters beter presteren als zij goed geslapen hebben en dat zowel kinderen als volwassenen beter kunnen concentreren wanneer zij goed hebben geslapen. Ook heeft goede slaap een positief effect op het afweersysteem, waardoor je minder kans hebt om door virussen besmet te raken.  

Omdat men steeds meer weet over slapen bestaan er ook tips om beter te kunnen slapen en een goede nachtrust te vangen. Dit zijn bijvoorbeeld om beter geen cafeïne houdende producten te nemen een paar uur voordat je van plan bent om te slapen. Producten met cafeïne zijn koffie, thee, iced-tea, chocolade of cola. Overdag voldoende bewegen helpt ook om ‘s avonds makkelijker in slaap te kunnen vallen. Tot slot is het beter om op tijd je telefoon en laptop weg te leggen. 

Slaap is een essentieel deel van ons leven. Leer ervan te genieten en ontdek alle positieve bijdragen die een goede nachtrust je te bieden heeft. Jouw lichamelijke en geestelijke gezondheid zullen je danken!

Deel dit artikel:

Facebook
Twitter
Email

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Was dit artikel behulpzaam?
5/5 - (2 stemmen)